Interwencja kryzysowa jest jedną z form pomocy psychologicznej, intensywnej i krótkoterminowej, przeznaczonej dla osób, które stanęły w obliczu nagłych, trudnych, lub wręcz krytycznych sytuacji życiowych. Kontakt terapeutyczny jaki w niej występuje jest ściśle skoncentrowany na problemie wywołującym dany kryzys. Celem jest tutaj stopniowe przywrócenie równowagi psychicznej i w efekcie zapobieganie dalszej dezorganizacji. Co więcej, dąży do wprowadzenia pozytywnych zmian i rozwoju osobistego, a przede wszystkim do zapewnienia wsparcia emocjonalnego, przywrócenia poczucia bezpieczeństwa i zredukowania lęku.
Kryzys psychologiczny bazuje zazwyczaj na czterech płaszczyznach:
- kryzys rozwojowy to kryzys związany np. z urodzeniem dziecka czy ukończeniem szkoły, zmianą pracy lub jej utratą, zakończeniem dotychczasowego związku (np. rozwód). Pojawia się, kiedy osoba nim dotknięta wchodzi w nową rolę i nie umie się w niej odnaleźć;
- kryzys sytuacyjny- pojawia się, gdy człowiek doświadcza nieoczekiwanego i najczęściej niechcianego zdarzenia - śmierć bliskiej osoby, dotknięcie niepełnosprawnością;
- kryzys egzystencjalny- jest on zazwyczaj przeżywany w połowie życia, kiedy człowiek dokonuje bilansu dotychczasowych osiągnięć, efektów podjętych decyzji;
- kryzys środowiskowy – ten rodzaj związany jest ze stratą oraz nagłą zmianą realiów życia z powodu doświadczenia klęsk żywiołowych np. utrata majątku w wyniku powodzi, pożaru.
Wsparcie w interwencji kryzysowej polega na przejściu 12 (lub w razie potrzeby większej ilości) spotkań terapeutycznych. Interwencja kryzysowa pozwala przywrócić osobę cierpiącą społeczeństwu - pacjent nabiera poczucia sensu i zaczyna dostrzegać swoje znaczenie, osoby cierpiące zaczynają obierać cele.
Interwencja kryzysowa nie wyeliminuje cierpienia całkowicie, gdyż rany które spowodowały, że dana osoba znalazła się w kryzysie będą zabliźniać się znacznie dłużej niż trwa interwencja, lecz wtedy, jeśli zachodzi taka konieczność można skierować pacjentów na terapię.
W ramach interwencji kryzysowej zajmujemy się pomocą w sytuacjach m.in.
- zagrożenia zdrowia lub życia,
- doświadczania przemocy (fizycznej, psychicznej, seksualnej),
- bycia uczestnikiem lub świadkiem wszelkiego rodzaju wypadków, katastrof,
- przeżywania stresu pourazowego,
- kryzysów emocjonalnych,
- przedłużających się stanów obniżonego nastroju,
- trudności w relacjach interpersonalnych
- innych zdarzeń mających negatywny wpływ na stan psychiczny i emocjonalny (takich jak rozwód, strata bliskiej osoby, utrata pracy i inne)
- a także w sytuacjach zdarzeń pozytywnych, do których trudno jest się zaadaptować